Innoveren

‘Vaart maken' met knoprobot voor chrysanten

Wat is de overeenkomst tussen een bierflesje en een chrysantentak…? Je moet wel heel veel bier hebben gedronken om bij deze vraag uit te komen. Of je moet wel heel erg ‘buiten de box’ kunnen denken. En dat laatste is het geval bij de ontwikkeling van een chrysanten knoprobot.

Tekst: Ton van der Vliet
Fotografie: Sharon Schouten

Voorafgaand aan een demonstratie met een prototype legt programmamanager Mark Bruijnen van RoboHouse het graag uit. RoboHouse is een TU Delft Fieldlab (25 medewerkers) waar ze met bedrijven, wetenschappers en startups nieuwe robot- en AI-technieken ontwikkelen en testen. Rabobank is al jaren partner van deze innovatieve club. De uitdaging die er ligt is een robot te ontwikkelen die op eigen houtje de grootste knop van een chrysant kan verwijderen, om zo te voorkomen dat die al is uitgebloeid voordat de andere knoppen uitkomen. Vereist is dus onder andere een verfijnde cameratechniek om de juiste knop te ontdekken. En dat dan in een gewas dat altijd een beetje heen en weer wiebelt, én met een camera die aan een buizenframe hangt dat ook een beetje meeveert… Geconfronteerd met dat vraagstuk grepen ze bij RoboHouse terug op een eerder project bij… de Heineken-brouwerij!

Daar valt op de afvullijn soms een flesje om. Dus zochten ze daar naar een robot die dat ene gevallen flesje razendsnel uit de stroom rechtopstaande flesjes zou kunnen plukken. Kortom, omstandigheden die vergelijkbaar zijn met het scannen in een gewas. Waar ook nauwkeurigheid en snelheid van groot belang zijn. De chrysantrobot scant intussen honderd keer per seconde. Snelheid is er dus wel, maar er zijn nog genoeg andere problemen op te lossen, zo laat Bruijnen zijn gehoor weten.

'WIJ ONDERNEMERS ZIJN VAN NATURE ONGEDULDIG'

De zoektocht naar de robot is een samenwerking tussen RoboHouse en Zentoo, een samenwerkingsverband van vijftien chrysantenkwekers. Zentoo vroeg vervolgens kwekers Michel Grootscholten en Jeffrey van Uffelen of zij belangstelling hadden voor deze pilot. En dat hadden ze wel: Grootscholten: ”Wij hebben per kas van zo’n 10 hectare gemiddeld twee man die het jaar door fulltime aan het knoppen zijn. Met deze pilot willen we kijken of we een stuk arbeid kunnen oplossen. Het is een interessant project, waar we vorig jaar aan begonnen zijn.” Naar de voortgang kijkt hij licht kritisch. “We zijn nog niet heel ver gevorderd, vind ik.” Om daar lachend aan toe te voegen: Maar ja, wij ondernemers zijn van nature ongeduldig; dat is ons gebrek!”

'Vaart maken’, dat is trouwens ook wel iets wat ze bij RoboHouse graag willen. Maar de praktijk is soms weerbarstig. De algoritmes om de camera te leren de juiste knop op te sporen vergen veel ‘trial &error’ en dus veel tijd. Bovendien is werken in het gewas uitdagend. De lichtomstandigheden zijn er verre van ideaal. “Onze voorkeur gaat eigenlijk uit naar planten zónder bladeren”, merkt een van de engineers met gevoel voor understatement op. Ook de wijze waarop de knop moet worden weggenomen is nog volop in onderzoek: snijden, knippen, knijpen, branden…? Er zijn talloze mogelijkheden. Een eerste experiment met een ‘softe’ laserstraal pakte niet echt goed uit. Er ontstond een lelijke bruine plek op de plant en dat wil je niet als kweker. Een krachtigere laser – ‘eentje waarmee je ook staal kunt snijden’ – werkt stukken beter. Ook hier werd trouwens door de ontwerpers weer slim ‘leentjebuur’ gespeeld; ditmaal haalden ze hun inspiratie uit een apparaat waarmee tuinders onkruid wegbranden. Bij RoboHouse kijken ze het ene moment naar wat er al is, maar vooral kijken ze vooruit naar wat er nog moet komen. Zo leren ze de robot nog beter te begrijpen welk takje al geknopt is, zodat de robot niet tweemaal bij hetzelfde takje uitkomt. En ze maken nieuwe datasets, om een antwoord te vinden op het

gegeven dat chrysantenknoppen tijdens de groei telkens weer wat veranderen. “Uitdagingen genoeg dus!”, aldus Mark Bruijnen.

Er zijn, naast RoboHouse, ook nog twee andere partijen bezig met het ontwikkelen van een chrysantrobot. Michel Grootscholten volgt het met veel interesse: “Het maakt mij eerlijk gezegd niet uit wie het probleem oplost. Waar we straks die machine kopen is me om het even. Wij willen gewoon goeie bloemen maken tegen een goeie prijs en met niet te veel trammelant in arbeid.” Ja, Grootscholten gaat dapper verder met de pilot. Toen hij eind vorig jaar hoorde dat er elders al een robot was die het laboratorium stadium al was ontgroeid en in een chrysantenkas in de praktijk werd getest overwogen hij en Jeffrey van Uffelen heel even om zich terug te trekken. “Maar we hebben toch besloten om hiermee door te gaan. Het is ons namelijk niet zeker dat die andere tests gaan slagen en op tijd te koop komen.” Waar hij vooral naar uitziet is de komende zomer, want dan moet er volgens de planning een prototype klaar zijn dat in de kas getest kan worden. Of die robot aan de circa 7.000 takken per uur gaat komen die ervaren ‘knoppers’ van vlees en bloed bij hem in de kas halen? Grootscholten kijkt er met heel veel belangstelling naar uit!

Klaar voor de toekomst

‍

Robots en kunstmatige intelligentie (AI) kunnen bedrijven efficiënter, concurrerender en dus ook toekomstbestendiger maken. Ook Rabobank heeft daar belang bij en dus zoeken ze naar mogelijkheden om hun klanten daarbij te helpen. Aangezien de bank zelf niet alle kennis op dat gebied in huis heeft, werken ze samen met partners die dat wel hebben. Zoals met RoboHouse in Delft. De samenwerking tussen die twee verloopt naar wens, want onlangs werd het bestaande partnership weer voor een periode van drie jaar verlengd. Klanten van Rabobank kunnen kosteloos deelnemen aan een RoboHouse Kenniscluster (waarde € 5.000, -). Dat is een serie workshops met experts en mensen uit de praktijk om meer inzicht te krijgen in de mogelijkheden met onder andere robots. Accountmanager Gerwien Kerkhof van Rabobank legt zijn tuinbouwklanten graag uit dat zijn bank verschillende initiatieven ondersteunt om bedrijven te helpen te verduurzamen, en ook om op arbeidskosten te besparen. “Enkele klanten van mij in de Phalaenopsis hebben onlangs bijvoorbeeld een stok-steek-robot aangeschaft. Handmatig opsteken is arbeidsintensief, dus robotiseren is dan een aantrekkelijke optie.” Behalve kosten wordt ook de beschikbaarheid van arbeid lastiger, zo hoort Kerkhof steeds vaker. Voor telers die op dat vlak ideeën of initiatieven hebben én willen weten wat Rabobank voor hen kan betekenen, heeft hij een helder advies: ”Bel je accountmanager.”