Ondernemen

'IN MIJN FAMILIE DOEN WE ALLES VOOR ELKAAR'

Vader Murat Kaya kwam in de jaren negentig als gastarbeider van Turkije naar Nederland. Hij ging aan het werk bij een iriskwekerij, maar had al snel door dat hij dat zelf veel beter kon. En dus startte hij in 2001 zijn eigen kwekerij. Nu, 22 jaar later, is de tweede generatie aan zet. Zoon Can Kaya is trots en ambitieus. Met 17 miljoen irissen per jaar, een gloednieuwe teeltlocatie in eigendom én een kwekerij in Spanje is hij nog niet uitgegroeid. “We hebben nog grote plannen voor de toekomst.”

Luister terug: KAS Live! met Can Kaya

Een Nederlandse ondernemer van Turkse afkomst in de Nederlandse glastuinbouw. Of het een unicum is, wie weet. Maar bijzonder is het sowieso. “Ik ben de enige Westlandse teler met een baard”, zegt Can Kaya met een knipoog. Can werd geboren in Turkije en verhuisde naar Nederland toen hij acht jaar oud was. Zijn vader werkte toen al langer in Nederland. Eerst als medewerker bij een iriskwekerij, daarna als teler van zijn eigen irissen. “Mijn vader kreeg al snel door dat hij het zelf veel beter kon”, vertelt Can. “Toen is hij zijn eigen kwekerij begonnen onder de naam Kaya Flowers. Sindsdien telen wij irissen.”

Eerste ter wereld

De kwekerij begon met 300.000 irissen per jaar, maar teelt inmiddels 17 miljoen bloe-men per jaar. Dat gebeurt op vier locaties in het Westland en één locatie in Spanje. Een initiatief van Can, die zeven jaar geleden in het familiebedrijf stapte dat inmiddels Middenweg Flowers was gaan heten. “Mijn vader vond het altijd belangrijk dat
ik ging studeren, en ik heb mijn studie ook afgemaakt, maar dat was niets voor mij. Ik wilde aan het werk en heb dat ook gewoon tegen mijn vader gezegd. Maar dat betekende wel dat ik mij tegenover hem moest bewijzen.” En dat deed Can. Toen de vraag naar meer diversiteit in kleur toenam, kwam hij op het idee om irissen te gaan verven. “Wij waren de eerste iriskwekerij ter wereld die geverfde irissen op de markt bracht”, zegt Can met trots. “En het werd direct een groot succes. Daarmee liet ik mijn vader zijn dat ik ondernemend ben. Op een gegeven moment zag hij zelf ook wel dat ik op mijn plaats was in het bedrijf. ‘Doe je ding maar’, zei hij naar een paar jaar. En sindsdien is er veel veranderd.”

'MET MIJN VADER WERKEN IS NIET ALTIJD MAKKELIJK, MAAR WEL HEEL ERG LEUK'

NIET ZEIKEN, OPLOSSEN

Tot die tijd werden alle irissen nog aangeboden op de klok. “Maar ik wilde daar minder afhankelijk van zijn en ben gewoon willekeurig klanten gaan bellen om ze onze irissen wilden kopen. Als ik dan weer een nieuwe klant wist binnen te slepen, was ik zo blij als een kind. En na verloop van tijd hadden we ons eigen klantenbestand opgebouwd dat alleen maar verder bleef groeien.” Bij Middenweg Flowers gaat de klant boven alles, geeft Can aan. “Wij doen alles voor hen en zijn heel makkelijk. Is er een probleem? Niet zeiken dan, maar oplossen. Je moet altijd naar de lange termijn kijken en nooit proberen op de korte termijn een conflict te winnen. Daar schiet je uiteindelijk niets mee op. Daardoor zijn onze klanten inmiddels ook gewoon onze vrienden geworden. We hebben een band opgebouwd met de meeste afnemers en gaan heel informeel met elkaar om. Dan spreek je elkaar en is het eerste wat wordt gevraagd: ‘hoe gaat het thuis?’. Dat is toch mooi!”

Eer om Decorum-lid te zijn

Vanaf het moment dat Middenweg Flowers irissen ging verven, ging het opeens hard. “We groeiden heel hard. Dat kwam ook doordat we lid werden van Decorum. In 2019 raakt ik op de Trade Fair in gesprek en eigenlijk viel alles toen samen. Ik ben altijd, nog steeds, heel trots geweest dat we onderdeel uitmaken van Decorum.” Can verklapt iets wat hij niet eerder tegen iemand heeft verteld: “Toen ik als klein kind door het Westland reed, zag ik overal vlaggen van Decorum. Ik dacht toen altijd dat het één heel groot bedrijf was. Maar ik dacht toen al: ‘ik wil later ook zoals Decorum zijn’. Hoe bijzonder is het dan dat wij nu zoveel jaren later echt bij de club horen. Dat zij ons benaderden om lid te worden, was echt wel een eer voor mij. Binnen Decorum werken zoveel goede mensen en iedereen doet alles voor elkaar. Ik heb heel veel van anderen geleerd de laatste jaren.”

De aansluiting bij Decorum zorgde ervoor dat Middenweg Flowers nog verder moest professionaliseren om te voldoen aan alle kwaliteitseisen. “Mijn vader is heel erg van de discipline, hij is heel netjes. Dus op dat vlak waren we al heel ver.” Bovendien is Kaya senior dé specialist als het om de teelt van irissen gaat, geeft Can aan. “Hij weet echt alles van de iris. Daarom heb ik tegen hem gezegd: als jij de beste irissen kweekt die je op de markt kunt krijgen, dan regel ik alles daaromheen. Ik zorg dat onze producten worden gewaardeerd, dat we de beste prijs krijgen, dat klanten ons weten te vinden en dat het administratief ook allemaal top is geregeld. We vullen elkaar dus goed aan. Ik kan niet zonder hem, hij kan niet zonder mij, samen zijn we een topduo!”

Kan awkward zijn

Can is daar blij mee. “Met mijn vader werken is geweldig. Het is niet altijd even makkelijk, maar wel heel erg leuk. Ik woon thuis met mijn vader, moeder, broertje
en zusje, dus je ziet elkaar ook buiten het werk. Als je dan een keer een discussie op werk hebt gehad, moet je toch thuis weer met elkaar aan dezelfde eettafel zitten. Als je elkaar een dag niet zou zien, kun je de volgende dag gewoon weer verder. Bij ons gaat dat niet. Maar we houden er ook niet van om het werk mee naar huis te nemen. Thuis praten we er niet over, dan krijgen we op ons kop van mijn moeder. Dus dan is het stil, wat heel awkward kan zijn. Maar ja, het is toch mijn vader en uiteindelijk zet je er dan toch een streep onder.”

Familie is heel belangrijk voor Can, zijn ouders en zijn broer en zus. “We zijn heel hecht thuis en doen alles voor elkaar. En mijn vader vindt het ook heel bijzonder
om het bedrijf samen met mij te runnen. Hij heeft het opgezet, dat zijn zoon dan in het bedrijf stapt is toch wel een droom die uitkomt.” Sowieso is alles de afgelopen jaren heel snel gegaan, geeft Can aan. “We komen uit Turkije en mijn vader is naar Nederlands gekomen om werk te vinden. Toen ik jong was, hadden we het niet altijd even makkelijk thuis. We hebben nooit kunnen dromen over een eigen bedrijf, laat staan dat we ooit een eigen kas zouden kopen zoals we nu in ‘s-Gravenzande hebben gedaan. Maar we zijn wel altijd doorgegaan, opgeven komt bij ons in de familie niet voor.” Die nieuwe kas opent in 2024 en is de eerste aankoop van Can en zijn vader. “Tot nu toe hebben we alleen huurlocaties gehad. Ik ben onwijs trots dat we die stap nu kunnen zetten. Zoals ik ook nog steeds heel trots ben op onze teelt in Spanje.”
Die buitenlandse locatie werd opgezet om jaarrond een breed aanbod van irissen te hebben. “In de wintermaanden hebben we in Nederland alleen de blauw/witte variant, terwijl we in Spanje onder de zon gewoon alles soorten kunnen telen. Wij zorgen dat daar de bollen worden geleverd en hebben daar een ploeg die de hele productie verder regelt. Maar om de week gaan mijn vader of ik daar naartoe om te bekijken of alles wel op onze manier gaat.”

Kort vaasleven

De irissen van Middenweg Flowers gaan de hele wereld over. “Veel bloemen gaan naar Oost-Europa, Kazachstan en Oekraïne, maar we hebben ook klanten in de Verenigde Staten en China. Daarnaast leveren we ook aan grote retailers in heel Europa. Wij leveren al onze irissen via Royal FloraHolland aan exportbedrijven. Klanten in het buitenland bestellen de bloemen dan weer via deze exporteurs in Nederland.” In Nederland zelf is de iris minder populair, geeft Can aan. “Consumenten willen hier het liefst zo min mogelijk betalen voor bloemen en dan willen ze ook nog dat ze twee tot drie weken blijven staan. Het vaasleven van een iris is maar een paar dagen, daar kunnen we niet heel veel aan veranderen.” Het zorgt er ook voor dat de iris een speciale behandeling vereist. “Het kan best stressvol zijn, want geoogste bloemen kunnen niet eerst nog een paar dagen in de koelcel worden gezet. Ze moeten direct door naar de klant, dus moeten we er altijd bovenop zitten.”

Waar Can en zijn vader de houdbaarheid van de iris niet kunnen verlengen, werken ze wel voortdurend aan nieuwe soorten. “We zijn bezig met gefranjerde irissen, net als je in de tulpen ziet. Samen met de bollenteler zoeken we altijd naar iets nieuws. In deze business is het belangrijk om altijd creatief te blijven en ook om het lef te hebben om te durven veranderen en te investeren. Daarmee maak je het verschil in de markt.” Het past volgens Can bij zijn karakter als ondernemer. “Ik hou van doorzetten en zoals ik al zei, zit opgeven niet in ons karakter. Wij zijn van ‘niet zeiken, maar doen’. Soms kun je tegen moeilijkheden aanlopen, maar als je naar oplossingen blijft zoeken, komt het ook weer goed. Die moeilijkheden pushen mij als ondernemer, ik word daar alleen maar nog strijdvaardiger van.”

Godin van de regenboog

Can houdt van de iris. “Ik ben tussen deze bloemen opgegroeid, dus ik heb nooit over een ander product nagedacht. De iris hoort gewoon bij ons.” De benaming ‘iris’ komt uit de Griekse mythologie. Iris was de godin van de regenboog. Wanneer zij voorbij was geraasd om een boodschap van de hemel naar de aarde te brengen, was alleen de gloed van haar veelkleurige gewaad te zien, oftewel de regenboog. “De bloem heeft daarom ook een mooie betekenis. Geef je een bos irissen, dan geef je in feite een boodschap aan iemand. Wat die boodschap is, vul je zelf in.” Can werkt er hard aan om de bekendheid van de iris nog verder te vergroten. De introductie van een nieuw logo voor Middenweg Flowers, waarin de bloem op stijlvolle manier is verwerkt, draagt daaraan bij.”

Het nieuwe logo staat ook voor de nieuwe fase waarin Middenweg Flowers is beland. In het voorjaar van 2024 wordt de nieuwe kas in ’s-Gravenzande in gebruik genomen, waardoor het bedrijf nog verder kan uitbreiden. Want wie dacht dat het hierbij blijft, heeft het mis. “Het doel is om door te groeien naar 30 tot 40 miljoen bloemen per jaar. Nu doen we dat in Nederland nog met meerdere locaties, maar ooit zou ik de productie wel willen samenvoegen op één grote vestiging.” Waar dat bedrijf komt, weet Can nu nog niet. “Het Westland is ons thuis. Hier hebben we altijd ons bedrijf gehad en we wonen met het gezin in Den Haag. Op de nieuwe locatie hebben we ook een woning, waar ik straks ga wonen. Het liefst zou ik ook in de toekomst in het Westland blijven, maar de ruimte is hier beperkt. Dus we zien wel wat dan de mogelijkheden zijn in het Westland of daarbuiten.”

Hoofd leegmaken

Gedreven als Can is, is hij eigenlijk altijd met zijn werk bezig. “Afstand nemen lukt eigenlijk nooit. Ik ben nog jong en dan is het best moeilijk soms om te zien dat al je vrienden in het weekend op stap gaan terwijl jij in de kas zit. Maar dan bedenk ik wat we hier hebben bereikt en dan sta ik ook achter die keuze.” Wel maakt Can tijd vrij om te fitnessen en sinds kort ook om te boksen. “Het is fijn om lekker bezig te zijn en je hoofd een beetje leeg te maken. Muziekje aan en proberen nergens anders aan te denken. Maar ook tijdens de training staat de telefoon gewoon aan. Ondernemer ben ik 24/7.”

Maar... versterking is onderweg. Can heeft nog een jongere broer en zus. Zijn broertje van 16 helpt nu al op vrije dagen en in de weekenden mee in het bedrijf. “Net als ik vroeger deed. Hij is nog jong, maar hij vindt het leuk en hij heeft het wel in zich. Dus ik zie hem op termijn wel in het bedrijf stappen. Als het zover is, zullen we de taken onderling verdelen, zoals ik ook met mijn vader heb gedaan. Ik heb zelf nog geen kinderen, maar als het ooit zover komt, zou het wel leuk zijn als zij ook in het bedrijf stappen. Veel bedrijven in het Westland zijn doorgegeven van overgrootvader, op opa, op vader, op zoon. Wij zijn pas bij de tweede generatie nu, maar wie weet...”