Innoveren

Fotoniq: meer productie met spraycoating

De startup Fotoniq timmert flink aan de weg met de durabele coating PAR+: een duurzame spraycoating voor de glastuinbouw, die diffusiteit biedt zonder verlies van groeilicht. Het bedrijf wil dit jaar uit de pilotfase treden door de coating grootschaliger over de sector uit te rollen. Het Startup en Scale-up Team van Rabobank ondersteunt de Delftse startup in die stap naar een duurzame glastuinbouw.

Bij Fotoniq, een hightech spin-off van de TU Delft met ontwikkelaars van over de hele wereld, geloven ze dat kassen de toekomst van de landbouw zijn. We zien een toenemende behoefte aan hoogtechnologische kassen om de groeiende wereldbevolking te voorzien van gezonde groenten en fruit, zegt founder Willem Kesteloo. “Het is onze missie om de wereld voedselzekerheid te bieden, door telers te helpen hun productie op een duurzame manier te verhogen. Dat heeft geresulteerd in PAR+, de eerste duurzame spuitcoating in de industrie, waarmee de afvalstromen van seizoensgebonden coatings aanzienlijk worden verminderd.”

Geen verlies groeilicht

PAR+ is een spuitbare coating die het hele jaar door diffusiteit in de kas brengt zonder verlies van groeilicht, zegt Kesteloo. Het biedt een gelijkmatige horizontale en verticale lichtverdeling, zodat het licht beter over het gewas wordt verspreid. Zonlicht rijkt dieper in de gewassen en de coating vermindert gewasstress en temperatuurschommelingen in de kas. Dat resulteert in meer klasse 1 producten en een verhoogde gewasgroei. Daarnaast heeft de teler de mogelijkheid de schermen langer open te laten en ramen gesloten te houden, waardoor luchtvochtigheid en CO2 worden vastgehouden voor een optimale groei, vertelt hij.

‍

'Met telers bespreken hoe de voordelen van PAR+ fysiologisch nog beter kunnen worden benut'

Kosten en gedoe besparen

PAR+ voegt tijdens alle seizoenen waarde toe; het is niet nodig seizoensgebonden coatings aan te brengen en te verwijderen, aldus Kesteloo. “Dat bespaart kosten en gedoe en resulteert in minstens tien keer minder afvalmateriaal gedurende de levensduur van de coating. De positieve impact van PAR+ biedt ook de mogelijkheid om de verlichtingsstrategie aan te passen en de hoeveelheid fotosynthetische fotonenflux (PPF) van LED's te verminderen, om daarmee te besparen op elektriciteitskosten.” De coating wordt op de gangbare manier aangebracht: met een spuitpistool, machine of drone. Na het aanbrengen ervan kan de kas op de normale manier worden gewassen en geborsteld met water, zonder daarmee de minimale levensduur van acht jaar te beïnvloeden, zegt hij.

Opschalen van pilots

Met het aanbrengen van de coating worden ook sensoren opgehangen om de daglichtcondities in de kas te monitoren. De resultaten daarvan worden met de teler gedeeld en besproken, zodat die nog beter kan sturen op productie en energiebesparing, vertelt Kesteloo. “We hebben tot nu toe vooral pilots in relatief kleine vakken gedaan. We zien hele goede resultaten, tot 5,4 procent meer productie. Dat is zelfs op zo’n klein vlak al significant meer. We willen nu met de teler de dialoog aangaan hoe hij de voordelen van PAR+ fysiologisch nog beter kan benutten. Daarvoor is het belangrijk dat we opschalen naar volledige klimaatafdelingen.”

Fotoniq heeft zich dit jaar als doel gesteld de stap van startup naar scale-up te maken en de pilots uit te rollen over projecten van 0,5 tot 1 hectare. Het product heeft market-fit, zegt Kesteloo, maar de markt is complex. “In kleine vakken heeft de ondernemer vaak niet de flexibiliteit om op teeltstrategie te sturen. In hele klimaatvakken is die mogelijkheid er wel en dat willen we aan de telers laten zien. De durabele coating is een nog tamelijk onbekende innovatie, maar we komen steeds meer in contact met de markt, conform de dynamiek van die markt.”

Kennis, netwerk, funding

Het Startup en Scale-up Team van Rabobank ondersteunt jonge, snelgroeiende bedrijven bij hun ambities en groei met kennis, netwerk en funding, vertelt Dyon Veenboer, Startup en Scale-up adviseur bij Rabobank. De organisatie beschikt over sectorspecialisten die innovators als Fotoniq kunnen helpen de markt te leren kennen zoals wij die zien, zegt hij. “Ook beschikken we over een groot netwerk, waarin we innovaties breed kenbaar kunnen maken aan onze klanten en partners. Wat funding betreft, heeft Rabobank diverse financiële oplossingen in huis voor elke levensfase van een bedrijf.”

Zo heeft Fotoniq in de vroege fase al gebruik gemaakt van de Rabo Innovatie Lening om PAR+ uit te ontwikkelen, geeft Veenboer als voorbeeld. “We zoeken nu met elkaar naar oplossingen voor werkkapitaal om het product breed in de markt te zetten.”

Het Startup en Scale-up Team kan innovatieve ondernemingen in alle stadia helpen: van het openen van een rekening tot beursgang (IPO) of verkoop van het bedrijf. “Rabobank timmert vanuit onze missie ‘Growing A Better World Together’ aan de weg om de wereld duurzamer te maken”, zegt Veenboer. “Wij hebben 500 startups via de Rabo Innovatie Lening aan Seed funding geholpen; er staat 500 miljoen euro uit aan scale-up financieringen en we hebben legio partnerships in de Nederlandse startup en scale-up ecosystemen. Zo hebben we een partnership met World Horti Center en participeren we in een project van Greenport West-Holland.”

Innovatieve financiering

Willem Kesteloo maakt graag gebruik van de kennis en het netwerk van Rabobank om PAR+ te ontvouwen over de glastuinbouw. De contacten van de bank in de industrie zijn heel waardevol voor ons, zegt hij. “Onze vraag aan het Startup en Scale-up Team is of er manieren zijn waarop de bank ons kan helpen naar een eigen businessmodel. Zitten er in hun portefeuille innovatieve telers die bezig zijn met het verduurzamen van hun kassen? En heeft de bank naast fondsen en leningen ook nog andere instrumenten om ons verder te helpen? PAR+ is een investering voor de langere termijn. Kan de bank met ons een financieringsproduct voor de klant ontwikkelen, waarmee de instapbarrière voor de investering in de durabele coating wordt verlaagd? Dat zijn thema’s waarmee de organisatie ons kan helpen de stap naar een scale-up te maken.”

RABO IMPACTFONDS
STEUNT STARTUPS

Productontwikkeling gaat vaak gepaard met investeringen. In de vroege fase kan het Rabo Impactfonds soms net het verschil maken om een prototype te kunnen bouwen of een pilot uit te voeren. Jolanda de Zeeuw-Van der Houwen, Ledenraadslid van Rabobank Westland en lid van de Adviesraad Banking4Food legt uit hoe het Impactfonds werkt.

Innovaties die voor het fonds in aanmerking komen, zijn producten, concepten of diensten die een noviteit bieden op maatschappelijk, economisch, technisch en/of ecologisch gebied. De bijdrage moet aan minimaal één van de volgende vijf maatschappelijke thema’s een bijdrage leveren: Duurzaam Wonen, Banking4Food, Duurzaam Ondernemen, Energietransitie of Financieel Gezond Leven. Daarbij is het van belang dat het idee een grote toegevoegde waarde biedt aan de markt of consument en binnen een reële termijn (kostendekkend) realiseerbaar is. Een bijdrage vanuit het Rabo Impactfonds voor innovaties bedraagt minimaal 750 euro en maximaal 25.000 euro.

De Zeeuw vertelt: “Onze leden beslissen mee welke initiatieven we ondersteunen vanuit het Impactfonds. Aanvragers voor innovaties nodigen we uit het idee te komen pitchen. We willen met het fonds transities die een bijdrage aan de verduurzaming van de maatschappij leveren versnellen door innovators een steuntje in de rug te geven. Goede initiatieven die zichzelf nog niet hebben bewezen, maar wel kansrijk zijn.”

Kennis en netwerk‍

Naast een financiële bijdrage delen de leden van de adviesraden ook hun kennis en netwerk met de productontwikkelaars. “Dat is misschien nog wel belangrijker dan geld”, aldus De Zeeuw. Het fonds is niet alleen voor startups, ook gevestigde ondernemers die een innovatie in hun bedrijf willen doorvoeren, mogen er een beroep op doen. “De initiatieven moeten wel een positieve maatschappelijke impact hebben”, stelt zij.