Innoveren

Entomatic: de efficiënte 'octopus' in het gewas

Volledig geautomatiseerd roofmijten in het gewas brengen, dat kan met de Entomatic. Het systeem vervangt een arbeidsintensief proces en zorgt voor een goede verdeling van de roofmijten in het gewas. “Met een heel lage mortaliteit”, vertelt Gert-Jan Dillo van Biobest, dat het apparaat ontwikkelde. Telers van onder meer aardbeien en gerbera’s zijn enthousiast over de Entomatic.

Als een octopus met zijn tentakels strak overeind beweegt de Entomatic langs het gewas. Via de uitstrooipunten wordt op elke vierkante meter planten precies dezelfde hoeveelheid mijten uitgestrooid. “De dosering kun je als teler vooraf instellen via het display”, vertelt Gert-Jan Dillo, teamleider van Biobest Nederland. Het bedrijf startte in 2020 met de ontwikkeling van de Entomatic, in samenwerking met Hortiworld. “We zochten naar een apparaat dat roofmijten en andere nuttige insecten automatisch en homogeen in het gewas kan brengen. Arbeid besparen was het voornaamste uitgangspunt, want arbeid is schaars en duur.”

Veel handwerk

De behoefte aan een eenvoudige en efficiënte manier om roofmijten in het gewas te brengen groeit. Dillo: “Door Europees beleid neemt de beschikbaarheid van chemische gewasbeschermingsmiddelen af en beweegt de markt steeds meer naar groene oplossingen. Het regelmatig inzetten van natuurlijke vijanden zal alleen maar verder toenemen.” Het succes daarvan valt of staat met het op de juiste manier inzetten. “Je wilt dat de insecten zich vestigen op die plek waar ze hun werk moeten doen. Dat kan handwerk zijn en mensen moeten hiervoor worden getraind.”

’ZO’N GELIJKMATIGE VERDELING VAN ROOFMIJTEN KRIJG JE MET DE HAND NOOIT VOOR ELKAAR’

Lage mortaliteit

Het gevolg is een zeer arbeidsintensief proces. “In sommige gewassen moet je het uitstrooien wekelijks herhalen. Het is de kunst om dit homogeen te doen, zodat er in pad 1 dezelfde hoeveelheid insecten wordt uitgestrooid als in pad 200. Het maakt mechaniseren interessant. Bovendien ben je met een machine vrij om het juiste moment van toediening te bepalen en dus de meest ideale omstandigheden te kiezen.”

De uitdaging bij de ontwikkeling van de Entomatic was een zeer lage mortaliteit te realiseren. “Je wilt er zo veel mogelijk roofmijten levend uit krijgen en dat deze op de juist plek neerdalen. Er zijn systemen die de insecten als een wolk over het gewas blazen. Dan heb je steevast verliezen; insecten die niet op het gewas, maar in de paden terechtkomen. Dat wilden we op een slimme manier ondervangen, zonder dat dit zou leiden tot een enorme energievraag.” Het resultaat is en modulair systeem dat op verschillende machines kan worden gebouwd. In een groot reservoir wordt het product geroerd, zodat de roofmijten goed gemixt blijven met het vulmateriaal. Een as verdeelt de exacte hoeveelheid mijten via (een zelf te kiezen aantal) uitstrooipunten naar het gewas. De roofmijten bewegen met lucht door de slang. Aan het einde zit een doseerpunt waar, door ontluchting, de mijten met de zwaartekracht op het gewas vallen, en niet eraf stuiteren.

Meerdere toepassingen

Volgens Dillo is de Entomatic eenvoudig in gebruik. “Als teler hoef je alleen via een display in te voeren hoeveel mijten er per vierkante meter moeten worden gestrooid. Ook kun je de rijsnelheid bepalen.” Inmiddels draaien er ruim tien Entomatics in de praktijk. Onder andere in de teelt van aardbeien, zachtfruit en gebera’s. Ook wordt gewerkt aan een variant voor opgaande gewassen, zoals komkommer en paprika. Naast roofmijten kan de Entomatic ook worden gebruikt voor andere toepassingen, zoals de poppen van sluipwespen of de eitjes van gaasvliegen. “Zo kun je in één werkgang meerdere toepassingen op het gewas strooien.”

Bij Mans Allure Gerbera in Brakel draait de Entomatic nu bijna een jaar. ”Op HortiContact in Gorinchem zagen we een prototype staan”, vertelt Albert Mans. ”Het systeem sprak ons enorm aan. Biobest heeft samen met de fabrikant passend maatwerk geleverd.” De investering verdient zich volgens de ondernemer door de stijgende arbeidskosten snel terug. ”Eén persoon kan nu het hele bedrijf van biologie voorzien, waar we voorheen een groot gedeelte van ons team moesten inzetten om te strooien.”

Sneller anticiperen

Het gaat gemakkelijker en sneller, merkt de teler van mini-gerbera’s. Een mooie bijkomstigheid is volgens hem de gelijkmatige verdeling van de roofmijten. ”We zien dat duidelijk terug in het gewas. Met de hand krijg je dit nooit voor elkaar. Met een apparaat kun je de precieze hoeveelheid instellen.” Ook noemt Mans het een belangrijke eigenschap dat de Entomatic de producten goed mixt. ”Bepaalde type roofmijten hebben de neiging om omhoog te lopen. Door de mixer blijven ze, samen met het strooimateriaal, goed verdeeld in de bak.”

Ook bij Royal Berry in Bemmel zijn ze enthousiast over de Entomatic. Het aardbeienbedrijf is van begin af aan betrokken bij de ontwikkeling en heeft het apparaat sinds het najaar van 2022 in de praktijk draaien. Een waardevolle investering, meent bedrijfsleider Frank Selman. ”Biologie gaat de komende jaren de overhand krijgen naarmate het middelenpakket meer restricties krijgt.”

De manier van biologie uitzetten – onder meer via kweekzakjes - was volgens Selman toe aan vernieuwing. ”Met roofmijten heb je te maken met meerdere stadia. Dankzij de Entomatic kunnen we direct de active stadia uitzetten en sneller anticiperen op plagen in het gewas. Daarbij zijn we nog maar een achtste van de arbeidsuren kwijt ten opzichte van handmatig biologie uitzetten.” Bovendien is het tempo nu altijd hetzelfde en worden de roofmijten homogeen verspreid over het gewas. ”Dat krijg je nooit voor elkaar als je met meerdere mensen bezig bent. Ook kun je via het display precies aangeven welke dosis je waar in het gewas wenst. Daar waar de ziektedruk hoger is, kun je bijvoorbeeld eenvoudig de hoeveelheid opvoeren.”

Selman vindt het ook een groot voordeel dat je met de Entomatic biologie kunt mengen. ”Hierdoor kun je meerdere biologische bestrijders in één werkgang uitzetten. En dat kun je direct doen zodra de biologie binnenkomt. Dat is voor het behoud van je biologie ook beter.” Selman noemt de Entomatic zeer gebruiksvriendelijk. ”Wij werken met verschillende nationaliteiten, maar de taal is eenvoudig aan te passen. En tot slot, heel belangrijk, is het appraat niet storingsgevoelig. De techniek heeft zich bewezen.”