Verduurzamen

DUURZAME TRANSITIE: VAN BEDRIJFSVOERING TOT PENSIOEN

Steeds meer tuinbouwbedrijven willen positief bijdragen aan het milieu en de gezondheid van mensen door hun productie te verduurzamen. Maar hoe realiseer je dat? Volgens Esther Verwijs, senior medewerker vaktechniek Accountancy bij ABAB, is het vooral belangrijk om ketensamenwerking onderdeel te maken van een duurzame bedrijfsstrategie. “Maar ook door als maatschappelijk verantwoorde onderneming het ‘groene pensioen’ van de eigen medewerkers niet te vergeten”, voegt senior pensioenadviseur Bart de Wouw van ABAB toe.

Nederlandse tuinbouwondernemers hebben al grote stappen gezet om te komen tot een duurzame bedrijfsvoering, zo geeft Esther Verwijs aan. “Het is belangrijk om ons te realiseren dat we in een transitiefase zitten. We staan aan de vooravond van een fundamentele en onomkeerbare economische verandering.” ‘Vooravond’, omdat die transitie volgens Verwijs zo’n 25 tot 30 jaar gaat duren. “De fase van de duurzaamheidsagenda waarin we nu verkeren, richt zich vooral op ‘leren en ontwikkelen’, om uiteindelijk te komen tot verandering. Ook de wet- en regelgeving zit in de fase van leren en ontwikkelen. Daarom is, breed maatschappelijk gezien, iedereen nog zoekende naar de beste weg. Ik noem het ‘de weg der geleidelijkheid’: stap voor stap en telkens evalueren of we de goede dingen doen.”

Duurzame bedrijfsstrategie

Als het gaat over wet- en regelgeving, valt al snel de term CSRD. Wat betekent dit voor tuinbouwbedrijven? “Het doel van de CSRD-wetgeving is kort gezegd het vergroten van de transparantie over de duurzaamheidsinspanningen van de onderneming. De CSRD is op 1 januari 2024 ingegaan voor ondernemingen die aan twee van de volgende criteria voldoen: een omzet boven de 50 miljoen euro, een balanstotaal boven de 25 miljoen euro en meer dan 250 werknemers. Naast financiële prestaties maken nu dus ook niet-financiële prestaties, de zogenaamde duurzaamheidsresultaten, deel uit van het jaarrapport. Zo moeten ondernemingen die CSRD-plichtig zijn, inzichtelijk maken of duurzaamheidsdoelen worden behaald en dat zij zich voldoende inzetten voor duurzaamheid”, verduidelijkt Verwijs.

Duurzame strategie

Hierbij komt ook zogenaamde ketenwerking om de hoek kijken. “Zo moet in het jaarrapport ook informatie worden verstrekt over de keten waarin een bedrijf actief is”, zegt Verwijs. “Veel tuinbouwbedrijven zitten in een keten met een of meerdere CSRD-plichtige partijen. Zo leveren ze aan een landelijk supermarktconcern dat zelf al actief duurzaamheidsinformatie opvraagt bij het tuinbouwbedrijf. Ik zou het voor de leercirkel mooi vinden als dat concern de betreffende tuinbouwonderneming op weg helpt met de vorm en inhoud van de wijze waarop gerapporteerd moet worden.”

Niets doen geen optie

Uiteindelijk is niets doen aan duurzaam ondernemen voor de tuinbouw volgens Verwijs geen optie. “Op die manier werk je jezelf vroeg of laat de keten uit. Binnen het mkb zie ik op dit moment dat iedereen nog te veel op zijn eigen eiland zit als het gaat om de omslag naar een duurzamere bedrijfsvoering. Terwijl we grote slagen kunnen maken als de kleine, niet-rapportageplichtige ketenpartners elkaar helpen. Denk aan een kleine tuinbouwonderneming die in gesprek gaat met zijn lokale afnemers. Samen bepalen zij wat er nodig is om te komen tot haalbare duurzame stappen en kijken ze waar ze elkaar kunnen helpen. Zo ga je vooruitlopen en maak je jezelf als ondernemer weerbaar en wendbaar. Een duurzame bedrijfsstrategie is voor elk bedrijf essentieel om op de lange termijn relevant te blijven. Voor telers liggen de uitdagingen vooral op het gebied van optimaal energiebeheer en in algemene zin het verder verkleinen van de ecologische voetafdruk.”

Een duurzaam pensioen

Onderdeel van een duurzame bedrijfsstrategie zijn groene arbeidsvoorwaarden, of green benefits. “Zeker in de tuinbouw zijn werknemers sterk gericht op duurzaamheid. Een logische keuze om je arbeidsvoorwaarden, waaronder de pensioenregeling, hiermee in lijn te brengen”, begint Bart van de Wouw, senior pensioenadviseur bij ABAB. Hij ondersteunt werkgevers en ondernemers bij het realiseren van de juiste pensioenregeling voor henzelf en hun werknemers. Duurzaamheid speelt daarbij inmiddels een zeer belangrijke rol. “Duurzaam beleggen gaat naast financieel rendement ook over de impact op mens, milieu en maatschappij. Het is onderdeel van de transitie die Esther zojuist besprak. Het is achterhaald dat duurzaamheid en rendement niet samen zouden gaan. Om toekomstbestendig te blijven, is het als bedrijf noodzakelijk om mee te gaan in deze transitie. Op de langere termijn presteren duurzame bedrijven namelijk beter. Beleggen doe je ook vaak voor de lange termijn. Dat sluit dus mooi aan”, vertelt Van de Wouw.

Veel werknemers in de agrarische sector zijn aangesloten bij het Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw (BPL). Dat fonds heeft veel aandacht voor duurzaamheid, weet Van de Wouw. “Vroeger had een pensioenfonds vooral één doel: op een verantwoorde manier een maximaal rendement realiseren. Tegenwoordig beleggen pensioenfondsen steeds meer in groene sectoren en ondernemingen. Pensioenfondsen krijgen ook steeds vaker de vraag van deelnemers om duurzame beleggingen op te nemen in hun beleggingsportefeuilles. Zo heeft het BPL onlangs nog geïnvesteerd in de verduurzaming van 800 woningen in zijn beleggingsportefeuille. Een investering die behalve financieel ook nadrukkelijk maatschappelijk rendement oplevert. Ook bij werkgevers uit de vrije sector die bij een verzekeraar of premiepensioeninstelling pensioen opbouwen, staat een duurzame pensioenregeling hoog op de agenda.”

Komt veel op werknemers af

Parallel aan de transitie naar een duurzame samenleving loopt de pensioentransitie. Op 1 juli 2023 is de Wet toekomst pensioen in werking getreden, met als doel het pensioenstelsel transparanter en persoonlijker te maken. “Daardoor wijzigen alle bestaande pensioenregelingen in Nederland. De pensioentransitie dient uiterlijk 1 januari 2028 afgerond te zijn. Er komt dus in korte tijd heel veel op de werknemer af. Een optimale mogelijkheid voor de werkgever om, als rots in de branding, hierover objectief te communiceren naar de werknemers. Wij begeleiden hen hierbij, met de nodige aandacht voor mens, milieu en maatschappij”, besluit Van de Wouw.

Innovatietafels

Wie met collega-ondernemers doelgericht wil sparren over (duurzame) innovatie, kan aanschuiven aan een InnovatieTafel. Die bestaat uit acht gelijkgezinde ondernemers die onder begeleiding van twee moderatoren minstens vijf keer per jaar samenkomen om te sparren over onderwerpen als sociale innovatie, keteninnovatie, technologische innovatie en innovatie van het verdienmodel. ABAB is een van de kennispartners van de InnovatieTafels. Kijk voor meer informatie op www.innovatietafels.nl.